Chuyện hoa dương tử kinh

18-11-2019

Vẫn là một lãnh thổ thuộc Trung Hoa đại lục, nhưng đóa hoa Dương tử kinh hay còn gọi là hoa lan Hong Kong vẫn cho thấy một sự độc nhất, đặc biệt và tâm hồn độc lập của người dân Quảng Đông.

Hong Kong là một trong 2 Đặc khu hành chính của Trung Quốc (đặc khu hành chính còn lại là Macau), gồm hơn 260 hòn đảo nằm trên bờ biển Đông Nam của Trung Quốc. Lãnh thổ này bị sáp nhập vào Trung Hoa vào thời Nhà Tần (221 TCN – 206 TCN). Trong thời nhà Đường, vùng Quảng Đông đã phát triển phồn thịnh thành một trung tâm mậu dịch quốc tế. Năm 1276 trong thời kỳ quân Mông Cổ xâm lược, Hong Kong đã có đợt bùng nổ dân số đầu tiên khi dân tị nạn Trung Hoa nhập cư vào đây. Dù có sự nhập cư, và có một chút phát triển nông nghiệp, khu vực này vẫn khá cằn cỗi và phải dựa vào nguồn thu nhập từ buôn bán muối, ngọc trai và hải sản. Triều đại phong kiến cuối cùng của Trung Hoa, nhà Thanh cũng là triều đại cuối cùng có liên hệ với Hong Kong. Là một thương cảng và một quân cảng, lãnh thổ Hồng Kông đã thu hút được sự chú ý của thế giới.

Đầu thế kỷ 19, Đế quốc Anh đã phụ thuộc nặng nề vào việc nhập khẩu trà từ Trung Quốc. Do đó, để lấy lại cân bằng mậu dịch, biện pháp đối phó là nha phiến lậu tuồn vào Trung Quốc. Điều này đã dẫn đến Chiến tranh Nha phiến làm Anh là kẻ thắng trận và buộc nhà Thanh phải ký vào các hiệp định nhường lãnh thổ. Sau khi lãnh thổ được nhượng cho Anh năm 1842, những thành tựu tiếp theo đã đặt nền móng cho văn hóa và những thứ khác liên quan đến Hong Kong ngày nay.

Chiến tranh Nha Phiến (pinterest.com)

Hong Kong được trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997. Dưới chính sách 1 quốc gia, 2 chế độ, chính quyền Trung Quốc chịu trách nhiệm về quốc phòng và ngoại giao của lãnh thổ này còn Hong Kong vẫn duy trì phần lớn chế độ chính trị, pháp luật, tài chính, giáo dục của Vương quốc Anh và các đại biểu trong các tổ chức và sự kiện quốc tế.

Cũng vì có chính quyền riêng biệt nên là cờ và huy hiệu của Hong Kong (gọi là khu kỳ và khu huy) cũng hoàn toàn khác biệt so vớ Trung Hoa Đại lục. Biểu tượng trung tâm của khu kỳ Hong Kong là một bông hoa dương tử kinh (Bauhinia × blakeana), biểu tượng chính thức của khu vực này kể năm 1965.

Khu kỳ Hong Kong (wikipedia.org)

1. Hoa dương tử kinh

Hoa dương tử kinh (123coolpictures.com)

Hoa dương tử kinh là loại cây thân gỗ thường xanh, thuộc chi hoa Ban, với các lá to và dày cùng loài hoa đỏ có ánh màu tía nổi bật. Hoa tương tự như hoa phong lan, có mùi thơm, có kích thước cỡ 10–15 cm, nở từ khoảng đầu tháng 11 năm trước đến cuối tháng 3 năm sau. Đôi khi còn được gọi là hoa lan Hong Kong.

Bauhinia_Leaf

Lá thông minh (wikipedia.org)

Dương tử kinh là loài cây vô sinh (không tạo hạt), điều này làm một số người cho rằng nó có nguồn gốc là một loại cây lai ghép giữa hoa ban trắng và hoa ban tía, mặc dù điều này vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi. Hình dáng của lá tương tự như hình trái tim hoặc cánh bướm, với kẽ nứt phân chia phần đỉnh phiến lá. Người Hong Kong gọi nó là ‘lá thông minh’ và coi nó như là biểu tượng của sự thông minh. Nhiều người còn dùng lá để làm vật đánh dấu sách với niềm tin nó sẽ giúp họ học hành, thi cử tốt hơn.

Cây dương tử kinh đầu tiên được phát hiện vào năm 1880 bởi một nhà truyền đạo Công giáo người Pháp, gần đống tàn tích của một ngôi nhà hoang trên bờ Tây đảo Hong Kong, gần Bạc Phù Lâm. Hoa sau đó được mang tới các vườn thực vật tại Victoria/Central. Tên khoa học của hoa đuợc đặt vào năm 1908 bởi Stephen Troyte Dunn, một người quản lý của ‘Cục thực vật và lâm nghiệp’. Cái tên trong tiếng Anh có nghĩa là ‘Sir Henry and lady Blake’, đặt theo tên của Sir Henry Blake, tổng trấn Hong Kong thuộc Anh từ năm 1898 đến 1903 và phu nhân.

Sir Henry & Lay Blake (wikipedia.org)

2. Trở thành biểu tượng của Hong Kong

Khu huy Hong Kong (wikipedia.org)

Hoa dương tử kinh được Hội đồng thị chính Hong Kong phê chuẩn là biểu tượng chính thức của Hong Kong vào năm 1965 vì đây là loài thực vật đặc hữu của khu vực này. Một điều thú vị là mặc dù hoa dương tử kinh có màu tía ánh hồng tươi nhưng nó lại được vẽ thành màu trắng trên lá cờ của Hồng Kông. Hoa nằm ở vị trí trung tâm, do 5 cánh hoa tổ thành, trong mỗi cánh hoa đều có một ngôi sao 5 cánh và một sợi nhị hoa màu đỏ.

Kiến trúc sư Hà Thao (hk.news.appledaily.com)

Trước khi diễn ra sự kiện chuyển giao chủ quyền đối với Hong Kong, một cuộc thi đã được tổ chức nhằm giúp chọn ra một khu kỳ và khu huy cho Hong Kong trong thời kỳ hậu thuộc địa, tổng cộng nhận được 7147 bản thảo thiết kế từ cả Trung Quốc đại lục và Hong Kong. Ủy ban bình chọn đã lựa chọn 6 thiết kế khu huy từ vòng sơ tuyển, song đều bị phía Trung Quốc loại. Cuối cùng, kiến trúc sư Hà Thao và 2 người khác được phía Trung Quốc mời đưa ra đề xuất mới. Hà Thao đem đến một đóa hoa dương tử kinh, cùng các ủy viên ngắm nhìn hình dáng của hoa, mọi người nhận định đây có thể là một phương hướng thiết kế khả thi. Thiết kế của Hà Thao được Trung Quốc thông qua vào năm 1990 và được chính quyền Hong Kong thông qua năm 1996.

Đồng 1 dollar Hong Kong (wikipedia.org)

Năm 1997, khi Hong Kong đã hoàn toàn được trao trả về cho Trung Quốc thông qua Tuyên bố chung Trung-Anh được ký kết bởi 2 vị thủ tướng 2 nước lúc bấy giờ là bà Margaret Thatcher và ông Triệu Tử Dương, bông hoa đã chính thức xuất hiện trên lá cờ, huy hiệu và đồng dollar của Hong Kong.

Tuyên bố trao trả Hong Kong năm 1997 (pinterest.com)

Một bức tượng mô phỏng loài hoa dương tử kinh đã được dựng lên tại Quảng trường Golden Bauhinia ở Hong Kong. Đây là một món quà tặng của Chính phủ Trung ương Trung Hoa Đại lục đánh dấu sự kiện trao trả Hong Kong, một sự kiện mang tính bước ngoặt trong lịch sử thế giới thế kỷ 20, vào năm 1997.

2695504119_eea97a45a9